اظهار تمایل «آلن ایر» برای یادگیری گیلکی

 

یک جای کار می لنگد

آرش گیلانی پور

 

این تکنولوژیهای جدید ارتباط جمعی هم برای خودش عالمی دارد. پس از اینکه «آلن ایر» در صفحه اش در دنیای مجازی نوشت:«اگر بیست سال جوانتر بودم سعی می کردم یک کمی گیلکی یاد بگیرم» سیل پیامهای ریز و درشت به سوی او روانه شد. یکی نوشت: «اتفاقا می گن ز گهواره تا گور دانش بجوی، هر موقع اگر دوست داشتید یاد بگیرید، هستیم در خدمت، یاد گرفتن گیلکی برای شما کار راحتیه» کس دیگری که انگار از همسایه ی شرقی گیلان بود، با چاشنی خنده برای «ایر» نوشت:«اشتباه بزرگت این بود که نخواستی مازنی یاد بگیری و رفتی سراغ گیلکی » اما کامنت های طنز هم کم نبود. کاربری با اشاره به مصوبه ی شورای شهر رشت مبنی بر اداره ی جلسات به زبان گیلکی نوشت:» نکنه می خوای جلسات شورای شهر رشت را شنود کنی؟ ای کلک» اما کاربر باهوشی که موضوع را از زاویه ی دیگری دیده بود- و البته به گیلکی- برای آلن نوشت:« تی جانا قوربان ! آن هسته یی را دوروستاکون ، گیلکی ترا پیش کش»*  . در نگاه اول موضوع بسیار ساده و پیش پا افتاده می آید؛ اما ادبیات پربار فارسی مثل هایی فراوانی دارد که اینجا بهترین اش به ما می گوید:«هیچ گربه یی برای رضای خدا موش نمی گیرد»

شاید بسیار بدبینانه باشد اگر اظهارات آقای سخنگو را این همه بد تعبیر کنیم؛ اما باید همه ی جوانب را سنجید و سپس نتیجه گرفت. آلن ایر  که البته در شیوا سخن گفتن اش به فارسی شکی نیست، هر چه باشد ایرانی نیست و فارسی سخن گفتن اش هم می تواند ناشی از علاقه اش به ادبیات فارسی باشد و هم از یک برنامه ریزی بلندمدت! کاری که پیش تر انگلیسی ها نیز انجام داده اند و می توان نمونه هایش را در کتابی با عنوان«خاطرات مسترهمفر، جاسوس انگلیس در کشورهای اسلامی» یافت. همفر در این کتاب خود را از اعضای وزارت مستعمرات انگلیس معرفی می کرد و ماموریت اش را نفوذ در باورهای مردم حوزه ی کاری اش اعلام کرده است. در اهمیت این کتاب  یکی اینکه بد نیست بدانیم نویسنده ی خود را کاشف و پرورش دهنده ی فردی می نامد که بعدها با نام محمدبن عبدالوهاب پایه گذار آیین وهابیت شد.

مستر جیکاک در ایل بختیاری

نفت در کشور ما با نام ایل بختیاری گره خورده است. در سالهایی که هنوز ایران دچار آشوب های گاه و بیگاه بود و هر روز عده یی در گوشه یی از کشور سر به عصیان بر می داشتند؛ اولین چاه نفت ایران در مسجد سلیمان کشف شد و خیلی زود انگلیسی ها با حربه های گوناگون درصدد برآمدند تا ثروت ملی ایرانیان را به آسان ترین راه ممکن تحت مالکیت خود درآورند. از  نفوذ در عناصری که سست مایه بودند تا خریدن افراد مختلف همه از تمهیدات خارجی ها برای به یغما بردن نفت ایران حکایت می کند؛ اما جالب است بدانید اگر امروزه از پیران ایل بختیاری که خاطراتی را سینه به سینه به یادگار دارند بپرسید، برای تان از مرد انگلیسی یی خواهند گفت که با حضور در مناطق نفت خیر مانند آنان شده بود و« دبید و چوخا»** می پوشید و به روال  بختیاری ها در سیاه چادر نیز زندگی می کرد. راویان نام او را مستر جیکاک معرفی می کنند و در شرح احوالات  اش می آورند که او در دوران مبارزات ملت ایران --برای ملی کردن صنعت نفت-  با اشاعه ی شعر شکسته بسته یی در میان مردم منطقه می خواند:« تو که مهرِ علی مِنِ دِلِ تَه، آخه نفتِ ملی سی چِنِ تَه »*** و امروز البته می دانیم که  آن دلسوزی ها از سر خیرخواهی نبوده است.

آلن ایر و  ما ایرانی ها

نمی توان به قطع و یقین کاری را که- آلن ایر- با زبان شیوایش با ما می کند با مستر جیکاک همسان کرد. امروز در هزاره ی سوم نقش رسانه ها پررنگ تر از ان است که غریبه یی به سهولت بتواند مانند مستر همفر به مقصود برسد و یا مانند جیکاک از مهمان نوازی ایل بختیاری سواستفاده کرده تا منافع دولت اش را تامین کند؛ اما می توان در این زمینه تحقیق کرد.

 الن ایر در مصاحبه هایش همواره از ضرب المثل ها، اشعار مفاخر شعر  ایران و آیین های ایرانی استفاده می کند و این در جای خود بسیار باعث غرور ماست؛ اما فراموش نکنیم پشت این قبیل اقدامات همیشه هدف مهم تری نهفته است که مدت ها طول خواهد کشید تا از طبقه بندی خارج شوند، آن گاه دیگر نیازی هم به اقدام پیشگیرانه نخواهد بود. به حتم و یقین بوی برنج صدری گیلان و یا ماهی سفید دریای کاسپی باعث علاقه ی آقای سخنگو نشده و ماجرا ورای سفره ی لذیذ گیلانی است.  او یک روز از انقراض یوزپلنگ ایرانی می گوید، بعد برای هوای غبارآلود شهرهای خوزستان مرثیه می خواند. روز دیگر از شایعه بودن دوپینگ بازیکن ایرانی می نویسد و همنیطور ادامه می دهد تا حالا که آموختن گیلکی را بهانه می کند تا به قلب ما ایرانی ها نفوذ کند. یک جای کار می لنگد و ما نمی دانیم. خوب است  نگاهی جدی تر به کامنت طنزی که گفته بود :» نکنه می خوای جلسات شورای شهر رشت را شنود کنی؟» بیاندازیم و بدانیم که این کامنت به ظاهر طنز می تواند دریچه یی باشد برای نگریستن از زاویه ی دیگری که یقینا ضرری را نیز متوجه ی ما نخواهد کرد.

·        *  آن –موضوع- هسته یی را درست کن گیلکی پیشکش تان

**    لباس محلی بختیاری

 *** تو که مهر علی(ع) درون دل ات هست، آخر نفت ملی برای چه ات هست