۱۳۹۰ فروردین ۵, جمعه

پانزدهم اسفند / روز درختکاری


بیین بَشیم بَرَم داره گلاونیم
خودا می ننه بوزرگه بیامورزی، خودا بیامورز خیلی وقتون نیشت اَمِه ور اَمِه به حرف از قدیم گوت. مَه یاد دَره یه شوُ اینه بوتَم ننه ایسکالی اَمِه به از قدیمون گب بزن، یه ذره خُو مغزه فیشار بارده بُوته:
دونین زاکون؛ او قدیم ندیمون اَمه رسم و رسومات خوبی داشتیم، مثلن وقتی دو ته جوون همدیگره اَمره عروسی گودن، شوُ عروسی یه ته دیرخت یادگاری ویسین کاشتن، اونه گوتن بَرَم دار.
بوتم خو ننه؛ بَرَم دار چی بُو؟ ته یاد دره؟ بوته اَهن برا، او لیمو داره بیدِین می شُوخاخُور خونِه حیاط مئن دره؟ او مُو و تی پیله آقه بَرَم دار بُو.
دوباره اینه بُوتم ننه چُوطو بَرَم دار کاشتین ؟
خودا بیامرزهنده خُو مُخه فیشار بارده بُوته:
زاک تنام ئی نیصفه شوئه اَمه ره گیر باردی یا! اوصول الدین پُورسَنی؟بَرَم دار بَرَم دار بُو دِ زاک!
هَنده خواهش ایلتماس بُودم بُوتم ننه بگو دِ!
پیرزناکه بیچاره که از دست خو خُل و چِل نوه ئان راه خلاصی نداشت بُوته:
خَیله خوب، بَشین مِه به یه ته تازه چایی بارین تا شیمه ویسین تعریف بُونم!
ننه چای بوخورده پَس، اینه سَرَ گب بازا بُوی، بُوته:
ولله مه زیاد یاد دننِه ، تی پیله آقه خودا بیامرز او زمون یه ته رشید مرداک آدم بُو، ولی مو زیاد سین وسال نداشتم، شوُ عروسی، بوته مش صوغرا ویریس بَشیم بَرَم داره گلاو نیم بیم!
عروس داماد؛ قَبله خُوتن شون حیاط مئن یه ته چالکه کندن، بازین دونفری یه ته داره نهاله که خیلی یَم کوشتای بُو ویتن او چالکِه مئن کاشتن، او لیمو داره که شَمه الون شنین اونه فَچکنین، مونو شیمه پیله آقه اَمِه شُو عروسی بکاشتیم، ایسه بَشین بَنین بُوخسین فردایی صُوب خیلی مهمون دانیم، ویرسین!
الون خیلی ساله که ننه بمورده، او لیمو دار اللانی هُو حیاط مئن دره، ولی دِ از می ننه شُو خاخور که اینه ایسم “بلور” بو و می پئر عمه بو و امه اینه گوتیم “عمه بلور” خبری نیه.
ایمشو مَه یاد بومای خودایی او زمونون چی رسومی داشتیم اَمه گیله مَردون و زَنون، چَن وَخت پیشونه یه جا بنویشته بوم خوانم بُوشوم جنگلون گیلون یه خورده اوکسیژن بی رَم، یه ته از ریفقون می ویسین بنویشته:
آخه برا دِ از گیلون جنگلون هیچچی نومونسه که تو بییه ایستفاده بونی.
البته ئی اَمه ریفیق حق دانه ایتو بُوگِه ، ولی خودایی فکر کُونم نیا کُونم هَنده با همه ی پُوشت گوش اگنِن” مسئولین گیلان” امه گیلون هوطو سبزه، خُو تا می ننه و تی ننه و می پیله آقه و تی پیله آقه ایطو زحمت نکشه بُون که الون هی چار ته دارو دیرختَه م دِ ننا بو سی شاهی صنار اوکسیژن می و تی ویسین تولید بونی که! نا بُو؟
بازین دوباره بَنیشتَم فیکر بودم و ئی بَرَم دار گلاودَنه از دیدگاه فلسفی نیا بودم، بیدِم خُو ئی هَچی هیطُو کشکی پشکی نَبو، چره شوُ عروسی باید بَرَم دار گلاونن؟ بفامسَم ئی کار با عروس داماد جشن و سرور بی ربط نَبو، بیدِم خُو او دار یعنی یه ته نهال، ئی پیوندم یعنی یه نهال نورس و ایشون به هم ربط دانه، خُو وقتی یه ته نهال کارنی، بازین اونه موراقبت کُونی، بوزورگا بَنه و تَه میوه دِنه، دقیقا عینه یه ته زیندگی که اونه از شوُ عروسی باید موراقبت گودن تا میوه ی زیندگی که او زمونون هَف هَش دَه ته زاک و زوک بو اینه شی برسی.
خودایی ئی روزیگار مئن که نشانه هَف هَش دَه ته زاک و زوک بُوزورگاودن، ولی شانه هَف هَش دَه ته دیرَخت کاشتن تا هی زاک وزوک ایمروزی هُو دیرَختونه میوا بوخورن، نشانه؟
پس بیین با هم بَشیم بَرَم داره گلاونیم، هَنین؟
برگردان فارسی
بیاین بریم ” بَرَم دار”رو چال کنیم

خدا مادربزرگ منو بیامرزه، خدا بیامرز خیلی وقتها می نشست پیش ما و برامون از قدیمها می گفت. یادم می یاد یه شب بهش گفتم: مادر بزرگ یه خورده برامون از قدیمها حرف بزن.
قدری به مغزش فشار اورد و گفت:
می دونین بچه ها، اون قدیم ندیمها ما رسم ورسوم خوبی داشتیم، مثلا وقتی دو تا جوون با همدیگر ازدواج می کردن، شب عروسی یه درخت برای یادگاری می کاشتن، بهش می گفتن:”برم دار”(۱)
گفتم خوب مادربزرگ؛”برم دار”چی بود؟یادت هست؟گفت آره برادر، اون درخت لیمو رو دیدین که تو خونه ی خواهر شوهرم هست؟ اون ” برم دار” من و پدر بزرگت بود.
دوباره بهش گفتم : مادر بزرگ چطوری” برم دار” می کاشتین؟
خدا بیامرز باز هم به مخش فشار آورد و گفت:
بچه جون تو هم نصفه شبی ما رو گیر آوردی ها !اصول دین می پرسی؟” برم دار برم داره “دیگه بچه!
باز هم خواهش التماس کردم گفتم: مادر بزرگ بگو دیگه!
پیرزن بیچاره که ازدست نوه های خل و چلش راه خلاصی نداشت گفت:
خیلی خوب، برید یه چای تازه دم برام بیارین تا براتون تعریف کنم!
مادر بزرگ بعد از خوردن چای سر صحبتش باز شد و گفت:
والله من زیاد یادم نیست، بابا بزرگت خدابیامرزاون وقتا یه مرد رشید بود، ولی من سن وسال زیادی نداشتم، شب عروسی، گفت مش صغرا پاشو بریم ” برم دار”رو چال کنیم و بیاییم!
عروس و داماد؛ قبل از خواب می رفتن توی حیاط یه چاله می کندن، بعد دو نفری یه نهال درخت رو که خیلی هم کوچک بود توی اون چاله می کاشتن، اون درخت لیمو که شما الان ازش بالا می رین، من و بابا بزرگتون شب عروسی مون کاشتیم،حالا برین بگیرین بخوابین فرداصبح خیلی مهمون داریم،پاشین!
الان سالهای زیادیه که مادر بزرگ مرده،اون درخت لیمو هنوزتوی همون حیاط هست، ولی از خواهر شوهر مادربزرگم که اسمش”بلور” بود و عمه ی پدرم بود و ما بهش می گفتیم”عمه بلور”خبری نیست.
امشب یادم اومد خدایی اون زمانها چه رسمهایی داشتیم ما گیله مردان وزنان،چند وقت پیش ها جایی نوشته بودم :
می خوام برم جنگلهای گیلان کمی اکسیژن بگیرم، یکی از رفقابرام نوشت:
آخه برادردیگه از جنگلهای گیلان چیزی نمونده که تو بیای استفاده کنی.
البته این رفیقمون حق داره اینجوری بگه، ولی خدایی فکر می کنم نگاه می کنم بازهم با همه ی پشت گوش انداختن ” مسئولین گیلان”گیلان ما همونطور سبز هست، خوب تا مادر بزرگ من ، مادر بزرگ تو ، بابا بزرگ من و بابابزرگ تواینطور زحمت نکشیده بودن که الان همین چهارتا دار و درخت هم دیگه نمونده بود تا سی شاهی صنار اکسیژن برای من وتو تولید کنه! مونده بود؟
بعدا دوباره نشستم فکر کردم و این”برام دار”چال کردن رواز دیدگاه فلسفی نگاه کردم،دیدم خوب این الکی همینطور کشکی پشکی نبود، چرا شب عروسی باید “برم دار” چال کنن؟فهمیدم این کار با جشن و سرورعروس و داماد بی ربط نبود، دیدم خوب اون درخت یعنی یه نهال، این پیوندهم یعنی یه نهال نورس و اینها به هم ربط دارن،خوب وقتی نهالی رو می کاری،بعدا ازش مراقبت می کنی، بزرگ می شه و بهت میوه می ده، دقیقا مانند یه زندگی که از شب عروسی باید ازش مراقبت کنی تا میوه ی زندگی که اون زمانها هفت هشت ده تا بچه مچه بود برسه.
خدایی توی این روزگار که نمی شه هفت هشت ده تا بچه مچه بزرگ کنی، ولی می شه هفت هشت ده تا درخت بکاری تا همین بچه مچه ها ی امروزی میوه ی همون درختا رو بخورن، نمی شه؟
پس بیایین باهم بریم”برم دار”رو چال کنیم، می یاین؟
پانوشت:
۱- برم دار: رسم بود که عروس و داماد شب عروسی نهالی که معمولا از یک درخت میوه بود غرس می کردند و نامش هم به “برم دار” معروف بود.
پی نوشت:
این نوشته برای یکی از نشریات گیلان نوشته شده بود، متاسفانه با توقف انتشار آن نشریه اینجا منتشر می شود، کاستی هایش را ببخشید.

۴۰ دیدگاه برای “پانزدهم اسفند/ روز درختکاری”


  1. edit this ۰۶ اسفند ۱۳۸۹ در ۱۰:۲۷ ب.ظعارف
    MSIE 8.0 Windows 7
    درود بر شما
    مبارک باشه خوه جدید….
    نویسنده پاسخ داده در اسفند ۷م, ۱۳۸۹ ۲:۴۰ ب.ظ:
    MSIE 8.0 Windows XP
    درود بر عارف عزیزم مرسی از لطفت.
  2. edit this ۰۶ اسفند ۱۳۸۹ در ۱۱:۲۹ ب.ظهادی
    MSIE 8.0 Windows 7
    درود بر آرش عزیز
    گونم نبونه امو هو هف هشته زاک باریم!! برم دار بیخیال ببیم برا؟؟
    نویسنده پاسخ داده در اسفند ۷م, ۱۳۸۹ ۲:۴۲ ب.ظ:
    MSIE 8.0 Windows XP
    سلام هادی جون/هر جور دوس دانی هو کاره بکون ولی او هف هش ده ته زاک بازین میوه هم خانه نا!! مو بوتم تو دوس ندانی گوش نکون/تی قوربون
  3. edit this ۰۷ اسفند ۱۳۸۹ در ۲:۰۵ ب.ظپریا
    MSIE 7.0 Windows Vista
    سلام گیله مرد نازنین ، خونه جدیدتون مبارک! / با امید به اینکه در زنده نگه داشتن رسم و رسوم قدیمی ها وفادار و پایبند باشیم . موفق باشید و سلامت
    نویسنده پاسخ داده در اسفند ۷م, ۱۳۸۹ ۲:۴۲ ب.ظ:
    MSIE 8.0 Windows XP
    سلام به پری بانو، سپاسگزارم/تلاشمان را می کنیم/نتیجه مهم نیست هر چه می خواهد باشد.
  4. edit this ۰۷ اسفند ۱۳۸۹ در ۴:۲۹ ب.ظرگس
    MSIE 6.0 Windows XP
    خونه جدید مبارکخخخخخونه خونه
  5. edit this ۰۷ اسفند ۱۳۸۹ در ۴:۳۰ ب.ظنرگس
    MSIE 6.0 Windows XP
    خونه جدید مبارک
    نویسنده پاسخ داده در اسفند ۸م, ۱۳۸۹ ۲:۳۱ ب.ظ:
    MSIE 8.0 Windows 7
    درود به خانوم نرگس
    .
    سپاسگزارم
  6. edit this ۰۷ اسفند ۱۳۸۹ در ۵:۱۵ ب.ظهادی
    MSIE 8.0 Windows 7
    سلام بلا می سر
    مگه نشتوسی وزارت بازرگانی بوته مردوم دِ نگران میوه و … نبون؟!!! تازه اگه ده ته زاک بداری ماهانه یک میلیون و خورده ای تومن فقط یارانه هگینی!! حالا هنده بگو دار بکاریم!
    همیشه پاینده ببی گوله برا. مو قول دئنم پونزدهم ئی ماه دوتته درخت میوه بکارم به اسم تو.
    نویسنده پاسخ داده در اسفند ۸م, ۱۳۸۹ ۲:۲۳ ب.ظ:
    MSIE 8.0 Windows 7
    سلام گوله هادی
    .
    امه که “کوللن” ته دوس دانیم!! چی زاک زوک بداری یا نداری!!
  7. edit this ۰۷ اسفند ۱۳۸۹ در ۷:۳۵ ب.ظسینا
    Firefox 3.5.13 Windows XP
    سلام و هزاران درود بر شما بابت زنده نگاه داشتن زبان گیلیگی.درسته که برگردان به زبان فارسی رو گذاشته بودین اما اصل لذت بهمون بود که به زبان اصلی بخونیم.الحق رسم و رسومات جالبی تو گیلان بوده و هست البته امروز کمی پایبندی به اونها کم شده
    خدا رحمت کنه مادربزرگ شما رو.
    تی پست امی دیله صفا بدا
    نویسنده پاسخ داده در اسفند ۸م, ۱۳۸۹ ۲:۲۲ ب.ظ:
    MSIE 8.0 Windows 7
    درود به سینا
    .
    تی قوربون برار
  8. edit this ۰۷ اسفند ۱۳۸۹ در ۷:۳۶ ب.ظسینا
    Firefox 3.5.13 Windows XP
    اون بالا گیلکی رو اشتباه نوشتم
  9. edit this ۰۷ اسفند ۱۳۸۹ در ۸:۵۷ ب.ظgile loy
    Firefox 2.0.0.4 Windows XP
    dorud
    mi paiAm buma
    xorom kAr bodi xAlA rika
    نویسنده پاسخ داده در اسفند ۸م, ۱۳۸۹ ۲:۲۲ ب.ظ:
    MSIE 8.0 Windows 7
    درود گیله لوی
    .
    سپاسگزارم
  10. edit this ۰۸ اسفند ۱۳۸۹ در ۱۲:۱۵ ب.ظباران از لاهیج
    Firefox 3.0.19.NETCLR3.5.30729 Windows XP
    سلام عمو
    منزل نو مبارک
    خوشم می یاد که …
    خوشم می یاد دیگه کلا
    خوب هستید؟
    بنده بهترم خدا رو شکر
    دیروز و امروز اینقدر کار داشتم که خدا می دونه
    فعلناش
    نویسنده پاسخ داده در اسفند ۸م, ۱۳۸۹ ۲:۲۱ ب.ظ:
    MSIE 8.0 Windows 7
    درود به باران
    .
    ممنون
  11. edit this ۰۸ اسفند ۱۳۸۹ در ۵:۱۸ ب.ظباران از لاهیج
    Firefox 3.0.19.NETCLR3.5.30729 Windows XP
    عمو گیلانی گیلان ما طبیعت بکر داره نه کسی می کاره نه تزیینش می کنه
    همینطور خداییش قشنگه
    نویسنده پاسخ داده در اسفند ۸م, ۱۳۸۹ ۸:۳۷ ب.ظ:
    MSIE 8.0 Windows 7
    درود
    .
    همین قشنگی ش باعث شده هیشکی به فکرش نباشه
    روزگارخوش
  12. edit this ۰۹ اسفند ۱۳۸۹ در ۳:۴۵ ب.ظفرهنگ
    Firefox 3.0.10 Windows XP
    سلام اداش
    با ایجازه شمرئ تؤشکئ بَزم.
    نویسنده پاسخ داده در اسفند ۹م, ۱۳۸۹ ۹:۱۳ ب.ظ:
    MSIE 8.0 Windows 7
    درود برار
    .
    منم شمه ره توشکه بزام
  13. edit this ۱۰ اسفند ۱۳۸۹ در ۱۰:۴۳ ق.ظفرزین کارگر
    Firefox 3.6.13 Windows XP
    درود
    آرش جان تی دست درد نوکونه تی مطلب خیلی زیبا بو
    گیلک بمنی qwe
  14. edit this ۱۰ اسفند ۱۳۸۹ در ۱۱:۰۴ ق.ظنویسنده
    MSIE 8.0 Windows 7
    درود فرزین جان لطف داری
  15. edit this ۱۰ اسفند ۱۳۸۹ در ۱۱:۱۳ ق.ظgile loy
    Firefox 3.0.6 Windows XP
    dorud
    chere ma peivand nodi :(
    cvb de i rozon arusi ko nay ke baram dAr kAri bebi wsx
    bea hito baram dAr bekArim cvb cvb
  16. edit this ۱۰ اسفند ۱۳۸۹ در ۱۱:۲۲ ق.ظنویسنده
    MSIE 8.0 Windows 7
    درود گیله لو
    .
    چشم dfv
  17. edit this ۱۰ اسفند ۱۳۸۹ در ۵:۰۲ ب.ظفرشته
    MSIE 8.0 Windows 7
    سلام
    خیلی خوب بود .
  18. edit this ۱۰ اسفند ۱۳۸۹ در ۶:۲۵ ب.ظنویسنده
    MSIE 8.0 Windows 7
    سلام
    قابل شما رونداشت.
  19. edit this ۱۰ اسفند ۱۳۸۹ در ۹:۰۹ ب.ظمحمد ساکی
    Firefox 3.6.13 Windows 7
    که زندان مرا باور مباد …
    که زندان مرا بارو مباد
    جز پوستی که بر استخوانم.
    باروئی آری،
    اما
    گرد بر گرد جهان
    نه فرا گرد تنهائی جانم.
    آه
    آرزو! آرزو!
    ***
    پیازینه پوستوار حصاری
    که با خلوت خویش چون به خالی بنشینیم
    هفت دربازه فراز آید
    بر نیاز و تعلق جان.
    فرو بسته باد و
    فرو بسته تر،
    و با هر در بازه
    هفت قفل ِ آهنجوش ِگران!
    آه
    آرزو!آرزو
    احمد شاملو
  20. edit this ۱۰ اسفند ۱۳۸۹ در ۱۱:۵۹ ب.ظنویسنده
    MSIE 8.0 Windows 7
    سپاسگزارم محمد ساکی عزیز ازحضورتان
  21. edit this ۱۱ اسفند ۱۳۸۹ در ۱۰:۰۱ ق.ظسیب کال
    Firefox 3.0.19.NETCLR3.5.30729 Windows XP
    خدا بیامرزه شیمه پیله ماره
    خدا سبز بکنه اینه خاکه و شمره هم نگه دار ببه.
    آمین
    نویسنده پاسخ داده در اسفند ۱۱م, ۱۳۸۹ ۱۲:۲۰ ب.ظ:
    MSIE 7.0 Windows XP
    درود بر شما
    سپاسگزارم
  22. edit this ۱۷ اسفند ۱۳۸۹ در ۱۱:۱۸ ب.ظSepide
    MSIE 8.0 Windows 7
    Salam arash e aziz
    merci ke baaz hastid va minevisid
    lezzat bordam az in matn
    va kheyli narahat shodam ke dar omram hatta 1 derakht nakashtam
    kash 1 roozi
    be hamin zoodi
    ye derakht
    ke pas az marg az man be yaadegar bemoone
    yade “mamanbozorget” gerami
    نویسنده پاسخ داده در اسفند ۱۷م, ۱۳۸۹ ۱۱:۴۰ ب.ظ:
    MSIE 8.0 Windows 7
    درود
    لطف دارید
    قابل نداشت
    منم خیلی درخت نکاشم و لی امسال هادی جان لطف کرده دوتا به یاد من کاشته
    یکی کاج
    دومی زیتون
    از شما و هادی جان ممنونم
  23. edit this ۱۸ اسفند ۱۳۸۹ در ۱۲:۲۰ ب.ظپروانه
    MSIE 7.0 Windows XP
    دوست عزیز چقدر نهال بکاریم و هرسال شاهد نابودیشان باشیم ؟!
    روزگار مادر بزرگ و پدر بزرگ هامون برای درختان هم ارزش قائل بودند ! آخ دستم!
    نویسنده پاسخ داده در اسفند ۱۸م, ۱۳۸۹ ۲:۰۱ ب.ظ:
    MSIE 8.0 Windows XP
    درود بر شما
    ما هم باید بکاریم…
  24. edit this ۲۸ اسفند ۱۳۸۹ در ۱۲:۱۸ ب.ظباران از لاهیج
    Firefox 3.0.19.NETCLR3.5.30729 Windows XP
    با خوبی ها و بدی ها، هرآنچه که بود؛ برگی دیگر از دفتر روزگار ورق خورد، برگ دیگری از درخت زمان بر زمین افتاد، سالی دیگر گذشت روزهایت بهاری و بهارت جاودانه باد :mrgreen:
    با بهترین ارزوها برای شما بزرگوار
    سال نو پیشاپیش مبارک
    نویسنده پاسخ داده در اسفند ۲۸م, ۱۳۸۹ ۱۲:۴۳ ب.ظ:
    MSIE 8.0 Windows XP
    poi
    خجالتم دادید باران گرامی
  25. edit this ۲۸ اسفند ۱۳۸۹ در ۲:۲۰ ب.ظپروانه
    MSIE 7.0 Windows XP
    میخواهم در سال جدید
    گل بکارم !
    باران درو کنم !
    بنفشه بروید !
    رنگین کمان بچینم !
    نگین کوچک آبی به گردنم بیاویزم !
    طوق نیلوفری به چشم بیاید !
    اگر خدا بخواهد !
    بهار ۹۰ را پیشاپیش تبریک عرض می نمایم
    شاد باشید !
  26. edit this ۲۸ اسفند ۱۳۸۹ در ۸:۲۳ ب.ظباران از لاهیج
    Firefox 3.0.19.NETCLR3.5.30729 Windows XP
    بوسه بر نسیم که بوی بهارم آورد.
    بوسه بر دهانی که به شوق رهایی شکفت
    بوسه بر بهار
    بهار
    بهار
    شادترین روزها از آن هر که شایسته آن است
    نوروزگارانتان پر لذت شادی و مهر

هیچ نظری موجود نیست: